беренче дәрес
1.1. әлиф, бә, пә, тә, сә хәрефләре
1.2. нокталар кую
Курс гарәп язуындагы татар телле чыганакларны укырга өйрәтә. Беренче дәрестән үк башлап, без иске татар телендәге кулъязмалар белән эшләп карыйбыз. Курста рисаләләр, метрика кенәгәләре, хатлар һәм башка язма чыганакларны укырга өйрәтә торган күнегүләр китерелә. Җиңел хәреф-сүзләрдән башлап, без әкренләп зуррак һәм катлаулырак текстларга күчәбез.

Без гарәп хәрефләрен белән таныш булганнарны да, гарәпчә укый-яза белмәгән укучыларны да укырга чакырабыз. Еш кына гарәп хәрефләрен белүчеләр дә кулъязмалар укыганда авырлыклар кичерә. Безнең курс иске имлядагы текстларны укуны шомартырга булыша.

Курсны ясаучы - Азат Якупов, Lisan.Tatar проекты авторы, КФУның шәркыят белеме бакалавры, хәзерге көндә НИУ ВШЭда «Россиядәге мөселман дөньялары (тарих һәм мәдәният)» дип исемләнгән магистратура программасы студенты.
• Гарәп язуы уңнан сулга бара:


بسم
الرحیم
الرحمن
الله
• Кайбер искәрмә хәрефләрдән башка, бер сүз эчендәге хәрефләр бер-берсенә тоташкан була.

• Һәрбер хәрефнең аерым, сүз башында, уртасында һәм ахырындагы язылыш калыбы бар. Хәреф сүзнең кайсы өлешендә килгәненә карап, кирәкле язылыш калыбы сайлана.
• Татар әлифбасы 33 хәрефтән тора. Бу дәрестә без беренче 5 хәрефне өйрәнербез.
аерым язылыш
Мисал:
بـ
ـبـ
ـب
بار
کبی
سبب
کوب
ب
сүз башында
сүз уртасында
сүз ахырында
آ
ا
بـ + ا = با
تـ + ا = تا
әлиф
• Әлиф хәрефе үзеннән соң килгән хәреф белән беркайчан да тоташмый! Иске татар телендә шундый тоташмый торган 7 хәреф бар. Алар белән киләсе дәресләрдә танышырбыз.
• Әлиф хәрефе үзенә кадәр килгән хәрефкә тоташа. Астагы мисалларда әлиф хәрефен табып карагыз. Беренче хәрефкә игътибар итмәгез.
• Әлиф хәрефе [а] авазын белдерә. Таяк шәкелендә языла.
• Сүз башында әлиф өстенә дулкын билгесе өстәлә.
сүз башында
аерым
ـا
ا
1. Сүзләрдә әлиф хәрефен табыгыз. Дөрес җавапны белер өчен, сүзгә басыгыз.
1.1.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.2.
1.3.
1.4.
بولغان
بولغـ ن
آنا
نا
بـ
ی
بای
ـا
قارا
قـ ر
آ
ـا
بـ + ا = با
بـ
ـبـ
ـب
ب
ت
ـت
ـتـ
تـ
ثـ
ـثـ
ـث
ث
پ
ـپ
ـپـ
پـ
تـ + ا = تا
бә, пә, тә, сә
• Бу хәрефләр үзләренә кадәр килгән хәреф белән дә, киләсе хәреф белән дә тоташа. Шуңа аларның 4 язылыш шәкеле бар. Аерым язылыш әлиф (ا) кебек үзеннән соң тоташтырмый торган хәрефләрдән соң килгәндә кулланыла.
• Сүзләр уңнан сулга язылганын истә тотып, мисалларны укып карыйк:
б
а
ба
та
а
т
• Әлеге дүрт хәреф бер-берсенә охшаш языла. Алар арасындагы аерма — нокталарның саны һәм урнашуы.
[б]
[п] (ахырда)
[т]
[с]
[п]
сүз башында
аваз
сүз ахырында
сүз уртасында
аерым
Why choose us?
We work hard every day to make life of our clients better and happier
  • High Quality
    We are a leading firm in providing quality and value to our customers. Each member of our team has at least 5 years of legal experience.
  • Good Support
    Our managers are always ready to answer your questions. You can call us at the weekends and at night. You can also visit our office for a personal consultation.
  • Individual Approach
    Our company works according to the principle of individual approach to every client. This method allows us to achieve success in problems of all levels.
Why choose us?
We work hard every day to make life of our clients better and happier
  • High Quality
    We are a leading firm in providing quality and value to our customers. Each member of our team has at least 5 years of legal experience.
  • Good Support
    Our managers are always ready to answer your questions. You can call us at the weekends and at night. You can also visit our office for a personal consultation.
  • Individual Approach
    Our company works according to the principle of individual approach to every client. This method allows us to achieve success in problems of all levels.
Explore Our Features
We work hard every day to make life of our clients better and happier
  • 1
    High Quality
    We are a leading firm in providing quality and value to our customers. Each member of our team has at least 5 years of legal experience.
  • 2
    Good Support
    Our managers are always ready to answer your questions. You can call us at the weekends and at night. You can also visit our office for a personal consultation.
  • 3
    Individual Approach
    Our company works according to the principle of individual approach to every client. This method allows us to achieve success in problems of all levels.