عید کیچەسندە

Тәрҗемә Lisan.Tatar һәм Татар китабы йорты хезмәттәшлегендә башкарылды

کوز کونی ننك یەمسز صالقون جیلی، شادلق بلەن یا ایسە شادلقلی جلی امودلر بلەن طولغان کونکللرنی گنە اشوتە آلمی. صیوق بلوطلر بلەن اورالغان توسمرسز کوك یوزی، طبيعت. بیرگان بیزەکلرن یوغالتوب یالانغاچ قالغان یر یوزی؛ خصوصا کوکدەگی توسمرسز بلوطلرننك ئللە قایلرغە آغوب طورولری، یر یوزندەگی صولوب صارغایغان یاپراقلرننك اژغروب طورغان جیل بلەن پریشان حالدە تپەلردن چقورلرغە، اوراملردن تقرقلرغە سورلوب بەرلوب یورتلری – کچکنەرەك اولچەودە، کونکلسز گنە بر "آخر زمان" تأثیری بیرەلر. کونکللری شادلق بلەن یا ایسە شادلقلی جلی امیدلر بلەن طولغان کشیلر بو "کچکنە آخر زمان"نی صحنەدە قاراغان شیکللی کیفلرن بوزمی غنە سیر ایتەلر. اما، شادلغی یوق، امیدی آز کشیلر آلای توگل. بو منظرە، بو کویلردن آلارننك کونکللری بویغا؛ گویا "چن آخر زمان" یتکان شیکللی بولا...ا

قویاش بایوغان، کیچ شاقتی صالقون ایدی. کوك یوزی چاتر شکللی اوتەولی دیەرلك صوری قارالچم بلوطلر بلەن قاپلانغان، اما قویاش بایوغان یاق، افق، گویا چاترننك آلغی یا‌غی شیکللی یاب یاقتی قالغان، - غربی یاقتیلق... طاش توشەولی بر میداندن کوچەم. صالقون جیل نق غنە اولی. کشیلر یاخشی یورمی؛ تیگسسز طاشلر اوستندە آغاچ قورچاقلر شیکللی ألپن تولپن سیکروب سیکروب کیتکان توسلی کورنەلر. یراغراق قایادر قالون و صالماقلی طاوش بلەن صالداتلر جرلاغان ایشتلە. یاقندەراق، شوشی میدننك اوق ایکنچی یاغندە آخرسی، گویا تگیلرگە جواب قایتارغان توسلی ایتدروب ایکنچی بر فرقە صالداتلر آرا-صرا نق طاوش بلەن: "آیت، دوا، تری!" دیب قچقروب یبارەلر. قلاقلرغە سنکشوب بتکان بو طانش جر، طانش طاوشلر کندزن عادی طاوشلر درجەسندە سیزلمی اوتسەلر دە، کیچ طنلغی، کيچ مونکی بلەن هماندە کونکلنی یراق یراقلرغە آلوب کیتە آلا و کوبکنە اویلاتا آلالر. مین اوز حالم بلەن گنە بولشوب بارغاندە یانمدوق بر کشی کینەت:٢

.قارانکز ئلی افندی... – دیدی –

ئەیلەنوب قاراسام، تبەنەك کنە، قصقە کیوملی، صاقالسز میوقسز بر یاش اوسمر - جگت، قولندە چاینیگی دە بار...٣

.یە، نرسە؟ – دیدم –

اول شاقتی آپترانغان قیافتدە:٤

٥– شارغە بارغان ایدك مونە... مین قاینار صو آلورغە دیب قالدم، ایبدشلر کیتوب ‌‌أولگرگانلر... بزننك قازارما قایدا ایکان... سین بلمیسنكمی؟ فلاغی دە بار... – دیدی.٦

.قازارمالر ‌أنە تگی یاقدە. – دیدم –

‌ أنە تگندەمی؟ –

.ئییو، ئییو –

اول، کورسوتکلگان یاقغە کیتە باشلا‌غان ایدی، طاغن کینەت طوقتالدی و:٧

٨–یارالیلردە بار، ئییو؟ بزننك بلەن یەنەشە یارالیلردە بار بیت... بز اوزمز پالچنلر... – دیدی.١

٩– ئییو، ئییو، لازاریت هم شوشی رەتدە، – دیدم. شولای دیگاچ آننك کونکلی طنچلانا یازدی بو‌غای، لکن طاغن کونکلن نغتور ایچون آخرسی، کیتە کیتەگنە:

– فلاغی دە بار، ئییو؟ – دیب صوراب قویدی.

– ئییو، فلاغی دە بار، – دیدم.

شوندن صونك اول بردە ایکلەنمیچە چاینیگینە قاری قاری جیل اونکغاینە کیتوب باردی.

اول مینکا بیك سادە کونکللی و سویکملی کورندی. آننك آول جگتی بولوب، موندە یانکاراق غنە کیلگان بولووی و ایبدشلری آنکار چاینیك طوتدروب خدمتی بلەن فایدەلانغان حالدە آننك اوز "بار"لغی صاقلانوغە آزغنەدە اهمیت بیرمەگانلکلری ایسکە کیلوب کونکلدە قزغانوغە یاقن بر نرسە حاصل بولدی. خیر اویدن چقغاندوق کونکلننك قللری شولای یومشاغراق ایتوب رەتلەنگان ایدی آخرسی: ایرتە طانکدە عید بولوغە قارامیچە کشی حالی بلشورگە بارو نیتی بلەن چققان ایدم. کشی... ئییو، مین آنی یشقنە کورە طورسامدە بو یولی طاغن کینەت آننك حالن بلشەسم، عید شریفنی نیندی حالدە قارشی آلوون بلەسم کیلدی. آننك مونکصو طاوشی کونکلمە، سویکملی سرلی چهرەسن کوز آلدیما کیترو گویا اختیارسزلاب مینی اورنمدن قوزغادیلر. اول بیت بالا چا‌غمدە شوشندی کوزگی داوللی کیچلردە اوزیننك مونكصو و ماطور طاوشی بلەن: "یوزیگن یوغالتقان پادشا قزی" و ئللە قایدە قاف طاولری آرتندەغی "چالمادی موللا قزی" حکایەلرن سویلەب مینی یواتا و کونکلمە ئللە نیندی سرلی مونکلر صالا طورغان ایدی. اول چاغندە ئلی اول اوزی دە "یوزیگن یوغالتقان پادشا قزی" شیکللی ماطور طوتاش ایدی. اما حاضر، ایرن یوغالتقان و اوغلن صوغشقە اوزاتقان یارتیلاش آق چەچلی خاتون ایندی...

* * *

صالداتلر جرلاغان طاوش ایشتلمی، صالقون جیل گنە اولی ایدی. کیچ ایندی شاقتی قارانکغی، ترەزەلر دە صارغلت یاقتیلقلر و قارا کولەگەلر کوزگە چاغلغالی. اورامدە کشی آز کورنە، سویلەشکان طاوش طاغن دە سیرەك ایشتلە. اول دە صو قیونغان یردن ‌أشوب چقغاندەغی شیکللی ‌‌‌‌أزوب-أزوب گنە ئیتلگان صماق ایشتلدی. مونە پوچماق کیبت آلدندە ایکی ایر کشی سویلەشە: "بەلا اش، چەنچلوب کنەدە کیتسونلر!..." "بر نیشلەتە آلمیسنك شول... ایرتەگە کرگن، جەمی؟". ‌أنە ایکی خاتون کیبتدن سویلەشب چغالر: "جوق، جوق ایندی، بو حالنی کورگان دە یوق، ایشتکان دە..." قارشیدە ایکی کشی أشوگان طاوش بلەن سویلەشە کیلەلر: "قایچان، ایرتەگەمی؟.."

قاپقەغە یتکاندە استانسە یاغندن اوزون غنە ایتدروب قچقرغان ماشینە طاوشی ایشتلە. گویا اول دە صالقونسنوب قچقرا...مونە نائلە اپایننك طانش، ایسکی گنە، سویکملی گنە قاپقاسی. یورتدە جیل اولاودن باشقە هیچ طاوش طن یوق. وقتسز یورگان قوناقغە "مالچیك" آچولانماقچی بولغان ایدی. دوستنی طانوغاچ اوزوك اویاتلی بولوب آیاقلرغە سوکەلە بايلادی، "آنی بیت باشدوق طاوش بیرەلر..." دیگان توسلی ایتدروب اوزن آقلارغە طرشا ایدی آخریسی... ایشك قاقماسدن الوك ئللە نیشلەب کنە ترەزەدن قارارغە اویلادم. مین ترەزەگە یونەلگاچ دە "مالچیك" شنکشوب قویدی؛ نرسە ئیتورگە تلەگاندر ایندی، آنسی البتە اوزینەگنە معلوم. "یارامی، یاخشی توگل..." دیمەکچی بولدیمیکان ایندی؟ مین آنکار التفات ایتمیچە ترەزەدن قاراغان ایدی، - تەنلرم چمرداب کیتدی... نائلە آپای جلی، ایکی قزچغی آپتراشقان قیافتدە آنکار قاراب طورا ایدیلر... ترەزدن بورلوب یورتقە کوز یورتدم: قارانکغی، کونکلسز؛ ایشك آلدی باقچەسندەغی آغاچلرنی جیل آخریسی؛ تیرە یاندە کورنمی... تیشلەرگە ایکان، کرەسیمی، ئللە کرمی گنە قایتوب کیتەسی؟.. نائلە ‌أپایننك جلاغانن کورگاچدە اوغلی عمر حقندە کونکلمە ئللە نیندی اویلار کیلە باوولسدی. ئللە یارالانغان، ئللە اوترلگان خبری کیلگان...

قایتوب کیلگان چاقدە نائلە آپایغە کرمەوم ایچون اوکونمی و اوز اوزمنی بەلای اقلی ایدم: اگر قورقنچلی اویلارم چندە درست بولغان بولسە آندی فاجغەلی حسرتنی اورتاقلاشقان بولوب باری بر اول کشیگە تیز گنە تسلی بیرو، آنی یواتو ممکن توگل. اول باری بر اوزیننك آچی ولذتلی کوز یاشلرن توگودن تیزگنە طوقتی آلمی. تسلی بیرو ایچون دە بر آز آننك وقتن کوتو کیرەك... مثلا: ایرتەگە، عید کونگە حدلی ایچماسە... ایندی اگر اول اویلار قوری بر "وسوسە"دن گنە عبارت بولوب آننك جلاوی باری اچ پوشقاندن و بالاسن صاغنذانلقدن بولسە؟ یا ایسە آلایدە توگل؛ اگر اول او‌غلیننك وطن مدافعەسندە زور خدمتلر کورسەتوب سببلی زور مکافات و نشانلرغە نائل بولغانلغی حقندە خبر آلوب شادلغندن جلی طورغان بولسە؟ اول چاغندە طاغندە شەب! حتی ایندی آنسی بیگرەکدە شەب بولاچق: ایرتەن عید نمازندن چغشقە بردن ایکی شادلقغە اورتاقلاشورغە... عید شریف شادلغی و عمرننك وطن خدمتندەگی موفقیت شادلغی...

ئلیگی میدانلقغە قایتوب یتکاندە افقدەگی صارغلت-قزل یاقتیلقلر بتکان ایدی ایندی. کوك یوزندە صالقون خیاللرغە چوم‌غان آیننك آق شەولەلری گنە کورنگالی ایدی. یراق – یراقلردە آللی گوللی خیال کوگندە ایسە نائلە آپایننك اوغلی عمر اوچوب یوری، - بر قاراغاندە اول زبون قیافتدە، چتق چرای بلەن، قانلرغە بویالغان حالدە کورنە؛ ایکنچی قاراغاندە یالتراوق نشانلر، آلتونلی قلچلر طاقغان، مظفرانە قیافتدە شادلقلی یوز کورسەتوب کولە... آغارغان چەچلی نائلە آپای ایسە همان جلی ایدی...

شك.

Көз көненең ямьсез салкын җиле шатлык белән, яисә шатлыклы өметләр белән тулган күңелләрне генә өшетә алмый.

Сыек болытлар белән уралган төсмерсез күк йөзе, табигать.

Биргән бизәкләрен югалтып, ялангач калган җир йөзе; хосусән, күктәге төсмерсез болытларны әллә нинди мөһим бер күңелсезлек аңдыра торган тәляшлы вә чытык чырай белән бертуктаусыз әллә кайларга агып торулары,

җир йөзендәге сулып саргайган яфракларның ыжгырып торган җил белән пәришан хәлдә тәпәләрдән чокырларга, урамнардан тыкрыкларга сүрәлеп бәрелеп йөртүләре

– кечкенәрәк үлчәүдә, күңелсез генә бер «ахырзаман» тәэсире бирәләр.

Күңелләре шатлык белән яисә шатлыклы җылы өметләр белән тулган кешеләр бу «кечкенә ахырзаман»ны сәхнәдә караган шикелле, кәефләрен бозмый гына сәер итәләр.

Әмма шатлыгы юк, өмете әз кешеләр алай түгел.

Бу манзара, бу көйләрдә аларның күңелләре боега, гүя «чын ахырзаман» җиткән шикелле була...

Кояш баеган, кич шактый салкынайды.

Күк йөзе чатыр шикелле үтәле диярлек соры каралчым болытлар белән каплаган, әмма кояш баеган як, офык, гүя чатырның алгы ягы шикелле яп-якты калган гарби яктан шәрык галәменә ятышыклы саргылт-кызыл яктылык...

Таш түшәүле бер мәйданнан күчәм.

Салкын җил нык кына улый.

Кешеләр яхшы йөрми.

Тигезсез ташлар өстендә агач курчаклар шикелле әлпен-төлпен сикереп-сикереп киткән төсле күренәләр.

Ераграк каядыр калын вә салмаклы тавыш белән солдатлар җырлаган ишетелә.

Якындарак, шушы мәйданның ук икенче ягында, ахрысы, гүя тегеләргә җавап кайтарган төсле иттереп, икенче бер фирка солдатлар ара-сыра нык тавыш белән: «Айт, два, три», – дип кычкырып җибәрәләр.

Колакларга сеңешеп беткән бу таныш җыр, таныш тавышлар көндезен гади тавышлар дәрәҗәсендә сизелми үтсәләр дә, кич тынлыгы, кич моңы белән һаман да күңелне ерак еракларга алып китә ала вә күп кенә уйлата алар.

Мин үз хәлем белән генә бүлешеп барганда, янымда ук бер кеше кинәт:

– Карагыз әле әфәнде... – диде.

Әйләнеп карасам, тәбәнәк кенә, кыска киемле, сакалсыз-мыексыз бер яшүсмер егет, кулында чайнигы да бар...

– Йә, нәрсә? – дидем.

Ул шактый аптыранган кыяфәттә:

– ...Ашарга барган идек менә... Мин кайнар су алырга дип калдым, иптәшләр китеп өлгергәннәр... Безнең казарма кайда икән... Син белмисеңме? Флагы да бар... – диде.

– Казармалар әнә теге якта – дидем.

– Әнә тегендәме?

– Әйе, әйе.

Ул күрсәткән якка китә башлаган иде, тагын кинәт тукталды вә:

– Яралылар да бар, әйе? Безнең белән янәшә яралылар да бар бит... Без үзебез палчыннар... – диде.

– Әйе, әйе, лазарет һәм шушы рәттә, – дидем.

Көз көненең ямьсез салкын җиле, шатлык белән, яисә шатлыклы өметләр белән тулган күңелләрне генә өшетә алмый. Сыек болытлар белән уралган төсмерсез күк йөзе, табигать. Биргән бизәкләрен югалтып, ялангач калган җир йөзе; хосусән, күктәге төсмерсез болытларны әллә нинди мөһим бер күңелсезлек аңдыра торган тәляшлы вә чытык чырай белән бертуктаусыз әллә кайларга агып торулары, җир йөзендәге сулып саргайган яфракларның ыжгырып торган җил белән пәришан хәлдә тәпәләрдән чокырларга, урамнардан тыкрыкларга сүрәлеп бәрелеп йөртүләре – кечкенәрәк үлчәүдә, күңелсез генә бер «ахырзаман» тәэсире бирәләр. Күңелләре шатлык белән яисә шатлыклы җылы өметләр белән тулган кешеләр бу «кечкенә ахырзаман»ны сәхнәдә караган шикелле, кәефләрен бозмый гына сәер итәләр. Әмма шатлыгы юк, өмете әз кешеләр алай түгел. Бу манзара, бу көйләрдә аларның күңелләре боега, гүя «чын ахырзаман» җиткән шикелле була...

Parallel Text Highlight

Parallel Text Example

Language 1	Language 2
This is a sentence in Language 1.	This is the corresponding sentence in Language 2.
Another sentence in Language 1.	The corresponding sentence in Language 2.

Book design is the art of incorporating the content, style, format, design, and sequence of the various components of a book into a coherent whole. In the words of Jan Tschichold, "methods and rules upon which it is impossible to improve, have been developed over centuries. To produce perfect books, these rules have to be brought back to life and applied."
Front matter, or preliminaries, is the first section of a book and is usually the smallest section in terms of the number of pages. Each page is counted, but no folio or page number is expressed or printed, on either display pages or blank pages.